Schuld is in financiële zin een afspraak over geld, geen morele verplichting. Het gebruik van de term ‘schuld’ bij een financiële verbintenis is geen vanzelfsprekendheid, maar een keuze: een betaalachterstand kan zowel ‘betaalachterstand’, ‘niet terugbetaalde lening’, als ‘schuld’ worden genoemd. Het bedrag blijft hetzelfde, de connotatie verandert. ‘Schuld’ wordt vaak gebruikt om een gevoel van verplichting te geven aan een afspraak. Datzelfde gebeurt in de beeldtaal van schuld, die doordrongen is van overspannen emoties zoals angst en schaamte. Het zijn beelden die niet refereren aan de financiële afspraak, maar aan een beladen moraal. In hoeverre bepaalt deze beeldtaal het begrip van ‘schuld’? Het lijkt alsof het gebrek aan genuanceerde beelden rond schuld maakt dat schuld ook door schuldenaren wordt gezien als ‘een enorme zwarte berg’, ‘een zware bal’, of een ‘moeras waarin ik wegzink’. De Beeldbank wil de beeldvorming en betekenis van schuld veranderen door een nieuwe beeldtaal.

 De mens is een visueel dier: zijn beeldvorming wordt grotendeels bepaald door de beeldtaal die hem omringt. De huidige beeldtaal van schuld geeft duidelijk ons onbegrip en het gebrek aan grip op het concept ‘schuld’ weer: het zijn beelden die een beroep doen op emotie en moraal.  Zo is een veel voorkomende verbeelding van schuld de ‘kop in het zand’. Het is een beeld dat inspeelt op gevoelens van angst en schaamte; de emotionele blinde vlek van de schuldenaar. Deze visuele dominantie heeft een pendant in de imposante, ‘non descripte’ gebouwen van financiële instellingen. Zowel de vorm als de inhoud van hun ‘inner workings’ zijn ongrijpbaar voor het publiek; het zijn ‘black boxes’ die de menselijke maat voorbij gaan. Om meer grip te krijgen op de betekenis van schuld is het van belang zijn beeldtaal te ontmaskeren. Van den Berg en Krier stellen daarom de oprichting van een Beeldbank voor. Het is een bank die het huidige denkbeeld van schuld kan ontmaskeren door te ‘investeren’ in een nieuwe beeldtaal. Een nieuwe beeldtaal kan jongeren met schulden een ander zelfbeeld geven, en als ‘Bildung’ fungeren in de klassieke zin van het woord: als zelfontplooiing door kritisch denken.

 ““It must be done fresh and new. Therefore, I must make the same scene – a man about to get shot – with absolutely nothing.”

Op 31 mei wordt aan de jongeren met schuld een nieuwe beeldtaal voorgelegd.