Kan schuld schuld aflossen? Kunnen nieuwe vormen van schuldaflossing tot nieuwe gesprekken leiden tussen schuldenaren, instanties en publiek? Puijk en Stolk deden een uitgebreid vooronderzoek naar beide vraagstukken, waarbij Puijk enkele maanden als vrijwilliger in een hulpverleningsorganisatie voor jongeren met schulden werkte. In eerste instantie richtten zij zich op de verdienmodellen die kunnen worden ontwikkeld met de belangrijkste schuldveroorzaker onder jongeren: de mobiele telefoon. Een groot aantal projecten en apps werden als verdienmodel voorgesteld, waaronder:

> COOL DEBT – Onder het motto: ‘als je geen schulden hebt, ben je een mietje!’ worden jongeren met schulden benaderd als ondernemers; ze hebben durf om te investeren.

> PRIVACY – Telefoongebruikers verkopen hun privacy. Hun gesprekken zijn te beluisteren tegen betaling per minuut.

> CELLSELLCELL – Typebewegingen op de mobiele telefoon worden omgezet in energie. Deze energie kan worden gebruikt voor het opladen van de telefoon, of worden opgeslagen voor doorverkoop in batterijvorm. De weerstand van de toetsen wordt groter naarmate de telefoonrekening groeit.

> MELDPUNT SCHULDOVERLAST – Een demografische schuldwijzer en neighbour watch op postcode. Hoe rood staan uw buren eigenlijk?

> RECAPTCHA – Net zoals recaptcha’s die worden ingezet om analoge teksten te digitaliseren, krijgen jongeren met schulden woorden toegestuurd die per SMS moeten worden teruggestuurd.

> WATCH DEBT SHRINK – In een installatie wordt de problematiek van de jongeren met schuld tastbaar. Als exoten op een negentiende-eeuwse kermis worden zij tentoongesteld. Tegen het geldende minimumloon van € 2,53 per uur suppoosten de jongeren bij het scherm dat hun schulden in beeld brengt. Watch Debt Shrink kreeg een eerste uitvoering tijdens de Nacht van de Filosofie op 19 April 2013 in de Beurs van Berlage in Amsterdam. Drie jongeren met schulden werkten er gedurende de nacht tegen minimumloon als zaalwacht. Een groot scherm achter hen liet zien in hoeverre hun schuld werd afgelost. Tergend langzaam liep de teller met een fractie terug. Ondertussen gaven zij tekst en uitleg over hun schulden aan bezoekers. Voorafgaand aan de zaalwacht interviewde filosoof Aksel Griffioen de jongeren over de achtergronden van schuld en schuldgesprek.

‘Ik zou u nooit recht hebben aangekeken” (schuldenaar aan bezoeker tijdens Nacht van de Filosofie)

> ‘Nieuwe ontmoetingen’ – Het project in de Beurs van Berlage kan worden gezien als een middel om jongeren met schulden bij elkaar te brengen op locaties waar ze normaal nooit komen, en met gesprekspartners die ze anders nooit zouden ontmoeten. Op basis hiervan worden in samenwerking met een methodoloog en de jongeren nieuwe gespreksvormen ontwikkeld om de jongeren werk te laten vinden.

> ‘Greed’ – Naar aanleiding van de ‘schuldschermen’ in het project wordt, eventueel in samenwerking met de Rabobank, een applicatie ontwikkeld die een teller geeft voor aankoophandelingen. In de app worden ze niet alleen meteen zichtbaar, maar ook steeds in vergelijking gesteld met andere schuldvermeerdering, namelijk die van hypotheken, studieschulden, ondernemingsinvesteringen, overheden et cetera. Met de app zal de relatie tussen het consumptieve gedrag en het werkelijk te besteden bedrag zichtbaar worden.